W dzisiejszych czasach, gdy żyjemy szybko i wszystko chcemy mieć „na już” i „na teraz”, zazwyczaj oczekujemy, że dostawa zamówionego przez nas w sklepie towaru będzie ekspresowa. Regularnie korzystamy z aplikacji śledzących przesyłki kurierskie, nadawane zarówno z różnych miast w Polsce jak i z różnych krajów na całym świecie. Towary i dobra nie byłyby w stanie dotrzeć do nas, gdyby nie transport. Dowiedz się jakie wyróżniamy środki transportu i które z nich najefektywniej przetransportują partię danego towaru do miejsca docelowego.
Definicja transportu
Transportem nazywamy zespół usług mających na celu przenieść lub przewieźć dany ładunek, towar czy ludzi, w określonej przestrzeni z punktu A do punktu B, przy użyciu właściwych środków transportu. Warto pamiętać, że transport jest bardzo ściśle związany z pozostałymi działami gospodarki. Innymi słowy, rozwój transportu warunkuje rozwój gospodarki.
Rodzaje transportu
Na świecie nie istnieje wyłącznie jeden właściwy rodzaj transportu, wręcz przeciwnie jest ich wiele, a każdy z nich ma inne cechy, istotne z różnych punktów widzenia. Podstawowym kryterium podziału transportu jest rozróżnienie na transport przewozowy i przesyłowy.
Transport przewozowy obejmuje transport lądowy, do którego zaliczamy transport bezszynowy (samochodowy) oraz szynowy (kolejowy); transport wodny, do którego zaliczamy transport morski i transport wodny śródlądowy (rzeczny); oraz transport powietrzny, w skład którego wchodzi transport lotniczy i kosmiczny.
Transport przesyłowy obejmuje natomiast transport przewodowy oraz niekonwencjonalny. Do tego pierwszego zaliczamy transport rurociągowy i elektrotransport, a w skład tego drugiego wchodzą transport przenośnikowy i transport dźwigowy.
Wady i zalety wybranych rodzajów transportu
Transport samochodowy
Do jego największych zalet należy najlepsza dostępność przestrzenna, dzięki największej gęstości i spójności sieci oraz najkorzystniejsze dostosowanie sieci dróg do rozmieszczenia rynków zaopatrzenia i zbytu. Innymi słowy transport samochodowy dojedzie wszędzie tam, gdzie nie dojadą lub dopłyną inne środki transportu. Minusem transportu samochodowego jest duże zanieczyszczenie środowiska naturalnego oraz wysokie koszty przemieszczania.
Transport kolejowy
Ten rodzaj transportu ma zdolność do przewozów masowych, a w dodatku ma relatywnie niskie stawki przewozowe przy dostawach na średnie i duże odległości. Inną zaletą jest korzystna oferta czasowa, ze względu na wysoką niezawodność przewozów kolejowych oraz regularność, częstotliwość i rytmiczność połączeń. Do wad transportu kolejowego należy zaliczyć stosunkowo niskie bezpieczeństwo przewozu ładunków wrażliwych na wstrząsy i przeładunki oraz duże niebezpieczeństwo kradzieży.
Transport morski
Transport morski jako jeden z nielicznych środków transportu ma zdolność do przewozów ładunków o najszerszym zastosowaniu. Dysponuje światowym zasięgiem obsługiwanych szlaków przewozowych. Ceny transportu morskiego są najkorzystniejsze, spośród innych rodzajów. Do wad tego transportu należy zaliczyć niewielką prędkość eksploatacyjną statków i niską punktualność połączeń morskich. Bezpieczeństwo towarów wrażliwych na wilgoć jest relatywnie niskie. Do tego, należy wziąć pod uwagę, że przy transporcie morskim trzeba wykorzystywać dodatkowe usługi dowozowo-odwozowe, w związku z niską dostępnością przestrzenną portów morskich.
Transport lądowy może odbywać się za pomocą samochodu ciężarowego lub pociągu. Transport z użyciem ciężarówki jest ogólnie najszybszy, lecz też najdroższy, szczególnie na duże odległości. Z transportu kolejowego korzysta się głównie do transportu ładunków na odległości ponad 1000 km. Ciężarówka może pokonać trasę z północnych Włoch do Danii w 2 dni, podczas gdy pociągowi zajmie to zazwyczaj 4 dni, ponieważ wagony trzeba będzie rozdysponować na nowo wiele razy podczas trasy.
Poza tym istnieją też istotne podgrupy, dla przykładu zgodnie z tym, czy transport lądowy odbywa się za pomocą ciężarówki, pociągu lub czy transportujemy drogą morską cały kontener, czy tylko jedną paletę. W tym artykule zajmiemy się najbardziej popularnymi rodzajami transportu. Poniżej prezentujemy Poradnik Dotyczący Wyboru Rodzaju Transportu.
Transport ciężarowy
W przypadku transportu ciężarowego rozróżniamy ładunek drobnicowy (duń. stykgods) i ładunek całopojazdowy (ang. full load). Ładunek drobnicowy to innymi słowy wykupienie miejsca dla jednej lub wielu palet w samochodzie ciężarowym lub wagonie. W ten sposób zasadniczo dzieli się koszt transportu z innymi przedsiębiorstwami, które wykupiły miejsce. Większość przewoźników drogowych posiada ustalone cenniki dla ładunku drobnicowego. Na przykład transport jednej palety o masie 500 kg z Mediolanu do Kopenhagi kosztuje 2500 DKK dla transportu „od drzwi do drzwi”.
Ładunek całopojazdowy oznacza, iż kupujący usługę transportową zamawia całą ciężarówkę lub wagon. Standardowa naczepa zasłonowa do samochodu ciężarowego ma miejsce na 33 palety i łącznie 91 metrów sześciennych ładunku. Do wyliczania pojemności samochodu ciężarowego korzysta się często z jednostki metra ładownego. Zwykła naczepa zasłonowa pozostawia nam 13,6 metra ładownego do dyspozycji.
Wagon towarowy pociągu jest nieco większy. W takim przypadku do dyspozycji będziemy mieć nie mniej niż 120 metrów sześciennych.
Transport morski
Transport morski dzielimy ogólnie na transport masowy (ang. bulk) i kontenerowy. Transport masowy oznacza, iż ładunek zostaje załadowany bezpośrednio na statek bez żadnego rodzaju opakowania. Z tego rodzaju transportu korzysta się m.in. w przypadku transportu surowców, np. rudy żelaza, zboża, ropy naftowej i węgla. Dla przykładu na statek w RPA załadowane zostaje bezpośrednio 100 tys. ton węgla, które następnie płynie bezpośrednio do elektrowni w Danii. Wśród specjalistów transport masowy bywa także określany jako żegluga trampowa.
Określenie to nie ma właściwe nic wspólnego z rodzajem statku lub ładunku, lecz odnosi się do tego, iż masowce zazwyczaj nie żeglują według ustalonego rozkładu rejsów. Można traktować je jako „morskie taksówki” zamawiane do przepłynięcia jednej lub wielu tras dla danego klienta z danym ładunkiem.
Gotowe wyroby produkowane na przykład w Azji i przeznaczone do użytku na Zachodzie transportuje się kontenerowcami. Zaletą tego rozwiązania jest to, iż kontener można przeładować ze statku na statek lub ze statku na samochód ciężarowy, co sprawia, iż można przetransportować mniejsze ilości towarów. Dla przykładu 20-stopowy kontener z 10 tonami gotowych wyrobów jest dużo bardziej efektywnym rozwiązaniem niż transport tej ilości towarów masowcem.
Żegluga kontenerowa/liniowa
Czasem będziesz także mógł usłyszeć, iż żeglugę kontenerową określa się jako żeglugę liniową. Jest to spowodowane tym, że kontenerowce – w przeciwieństwie do masowców – żeglują według ustalonego rozkładu rejsów. Można je zatem traktować jako „morskie autobusy”, które wpływają do danego portu tego samego dnia co tydzień. Możesz tutaj zobaczyć przykłady takiego rozkładu rejsów u Maersk Line.
Także w przypadku żeglugi kontenerowej rozróżnia się ładunek drobnicowy i pełnokontenerowy. Ładunek drobnicowy określa się często jako ładunek niepełnokontenerowy lub LCL (ang. Less than Container Load), podczas gdy ładunek pełnokontenerowy określa się jako FCL (ang. Full Container Load). Więcej o transporcie drobnicowym możesz przeczytać tutaj, ale ogólną zasadą jest, iż powinieneś skorzystać z transportu drobnicowego, jeżeli Twój ładunek jest o pojemności 1,5-15 metrów sześciennych lub jeżeli ma on zostać przetransportowany do miejsc znajdujących się za morzem. Jeżeli chcesz przetransportować ponad 15 metrów sześciennych, tańszym rozwiązaniem będzie wykorzystanie całego kontenera. Jeżeli Twój ładunek jest o pojemności mniejszej niż 1,5 metra sześciennego, to najczęściej bardziej opłacalny będzie transport lotniczy.
Standardowy transport lotniczy
Transport lotniczy dzieli się zazwyczaj na dwa rodzaje: Standardowy transport lotniczy i usługi kurierskie.
Standardowy transport lotniczy dotyczy ładunków umieszczonych pod podłogą samolotów pasażerskich, z których pewnością korzystasz na dalekich trasach. Mniejsze przesyłki załadowywane są w tzw. jednostkowych urządzeniach ładunkowych ULD (ang. Unit Load Device), które to są ustandaryzowanymi kontenerami aluminiowymi o kształcie dostosowanym do krzywizny kadłuba samolotu. Większe elementy mocuje się na tzw. paletach ULD. Tego rodzaju kontenery i palety sprawiają, iż ładunek może zostać łatwo przewieziony w miejsce załadunku samolotu oraz ułatwiają sam proces załadunku za pomocą specjalnie zaprojektowanych urządzeń.
Rodzaje standardowego transportu lotniczego
Dobrze też wiedzieć, iż w przypadku standardowego transportu lotniczego, transport może odbywać się tylko samolotami szerokokadłubowymi (ang. wide body). Z tego rodzaju samolotów korzysta się zazwyczaj tylko na dłuższych trasach. Ten rodzaj samolotu można łatwo rozpoznać po tym, iż w kabinie pasażerskiej znajdują się dwa przejścia. 160-osobowe Boeingi 737 lub Airbusy 319 latające na trasach z Danii do Londynu, Paryża i innych europejskich kierunków nie zabierają zatem ze sobą ładunków. Transport towarów w ramach Europy odbywa się prawie wyłącznie samochodami ciężarowymi. Dotyczy to także towarów, które przylatują z Azji. Mogą one zostać przeładowane we Frankfurcie lub Sztokholmie, a następnie przewiezione do Danii.
Firmy kurierskie
Firmą kurierską możemy z zasady określić różne rodzaje firm od lokalnych firm z kurierami na rowerach po ogromne, światowe firmy z własnymi samolotami, samochodami ciężarowymi, centrami dystrybucji i setkami pracowników. Jeżeli chodzi o ostatni rodzaj firm kurierskich, to istnieją cztery operujące na całym świecie i które z pewnością znasz: DHL, FedEx, UPS i TNT.
W przeciwieństwie do przewoźników lotniczych, których główną usługą jest przewóz pasażerów i dla których przewóz towarów jest usługą „poboczną”, firmy kurierskie zajmują się tylko transportem towarów. Cała ich infrastruktura jest zoptymalizowana i zautomatyzowana, by móc ekstremalnie szybko dokonywać przeładunku towarów. Wszystkie z tych firm są w stanie dostarczyć listy i mniejsze paczki w ramach kontynentów w czasie krótszym niż 48 godzin. Pomimo, iż firmy te znane są z usług związanych z paczkami, mogą one też przetransportować większe przesyłki zapakowane na paletach.
W poradniku Dotyczącym Wyboru Rodzaju Transportu znajdziesz odpowiedzi na następujące pytania.
Jaki rodzaj transportu powinienem wybrać?
Wybór najlepszego rodzaju transportu zależy od odpowiedzi na trzy pytania:
Skąd i dokąd ma być przetransportowany ładunek?
Ile czasu ma zająć transport?
Jaka jest masa i objętość ładunku?
Transport w ramach Europy, dla przykładu z Włoch do Danii, odbywa się wyłącznie transportem lądowym:
Jeżeli ładunek zajmuje mniej niż 1 m3 i waży mniej niż 400 kg, to skorzystanie z usług firmy kurierskiej będzie zazwyczaj najtańszym rozwiązaniem. Firmy te transportują towary w ramach Europy w ciągu 2-3 dni.
Jeżeli ładunek zajmuje ponad 1 m3 lub waży ponad 400 kg, to skorzystanie z usług tradycyjnego przewoźnika drogowego będzie zazwyczaj najtańszym rozwiązaniem. Przewoźnicy drogowi transportują towary w ramach Europy w ciągu 4-6 dni.
Transporty zamorskie, dla przykładu z Chin do Danii lub z USA do Danii, można zrealizować za pomocą transportu morskiego lub lotniczego:
Jeżeli musisz szybko przetransportować Twoje towary, to transport lotniczy jest jedynym rozwiązaniem. Ekspresowa przesyłka kurierska dotrze na miejsce w ciągu 2-4 dni, podczas gdy wolniejsza (i tańsza) przesyłka kurierska lub przesyłka przesłana standardowym transportem lotniczym zostanie dostarczona w ciągu 8-12 dni.
Jeżeli ładunek zajmuje mniej niż 0,5 m3 i waży mniej niż 100 kg, transport lotniczy będzie zazwyczaj tańszy niż morski. Powodem takiej sytuacji jest to, iż w przypadku transportu morskiego zostanie naliczona opłata za transport co najmniej 1 m3, pomimo tego, iż Twój ładunek jest mniejszy. Czas transportu powietrznego wynosi 8-12 dni.
Jeżeli ładunek zajmuje ponad 0,5 m3 lub waży ponad 100 kg i nie musisz się spieszyć, to transport morski będzie najtańszy. Transport towarów z Chin do Danii zajmuje 38-43 dni, lecz czas transportu może się nieco różnić zależnie od długości trasy.
O różnicach między transportem morskim i lotniczym możesz przeczytać tutaj.
Tutaj na stronie Transporteca możesz porównać różne rodzaje transportu oraz ceny i czasy transportu.
Zamów transport towarów z Transporteca
Tutaj na portalu możesz wyszukać oferty transportu towarów i rozwiązania dla transportu z i do wszystkich miejsc na świecie. Oferujemy Tobie zarówno transport lotniczy, jak i morski i dajemy Ci możliwość zamówienia Twojego transportu online. Jeżeli nie posiadamy cen i usług odpowiadających Twojemu wyszukiwaniu online, zdobędziemy dla Ciebie niezobowiązującą ofertę z gwarancją ceny za pomocą naszej sieci spedytorów i firm transportowych i prześlemy ją do Ciebie w ciągu 24 godzin!
Rodzaje transportu
Transport i łączność są elementami działu gospodarki narodowej zwanego komunikacją. W dzisiejszym świecie rola komunikacji w gospodarce i w życiu zwykłego człowieka jest coraz większa.
Transport zajmuje się przemieszczaniem ładunków i osób.
Łączność to przekazywanie informacji.
W wielu rejonach świata do dziś zwierzęta są podstawowym środkiem transportu. Dotyczy to zwłaszcza słabo rozwiniętych państw Afryki, Azji i Ameryki Łacińskiej. W tradycyjnym transporcie zwierzęcym wykorzystywane są głównie konie, muły i osły, a na niektórych obszarach również bydło. Na terenach pustynnych wciąż niezwykle ważne są wielbłądy (dromadery i baktriany), na dalekiej północy zaś - renifery i psy. W Azji do celów transportowych wykorzystywane są także słonie indyjskie oraz jaki, w Andach natomiast - lamy.
Niewątpliwą zaletą transportu kolejowego jest duża masa przewożonego towaru. Pojedynczy pociąg towarowy może przewieźć kilkaset lub nawet kilka tysięcy ton towaru. Dzięki temu transport ten jest stosunkowo tani. Warto również zauważyć, że jest to transport przyjazny dla środowiska w przypadku linii zelektryfikowanych. Niestety szybkość pociągów towarowych nie jest zbyt wielka. Wadą transportu kolejowego jest także konieczność przeładunku towaru na bocznicach.
Pierwsza linia kolejowa powstała w 1825 roku w Wielkiej Brytanii i tam transport kolejowy rozwinął się najwcześniej. Później linie kolejowe powstały w Europie, Stanach Zjednoczonych i Japonii. Po II wojnie światowej ten rodzaj transportu rozwinął się w ZSRR, Chinach, Indiach, Meksyku i Brazylii.
Linie kolejowe w wybranych państwach
Państwo Linie kolejowe w km w tym zelektryfikowane w % Gęstość sieci w km/100 km2 Chiny 54600 18 5,7 Czechy 9430 29 12,0 Indie 62460 17 1,9 Niemcy 41720 44 11,7 Polska 23990 48 7,7 Rosja 87390 45 0,5 USA 174230 1 1,8 Ukraina 22610 38 3,7
Najgęściejszą siecią kolejową pokryte są państwa Europy Zachodniej i Środkowej oraz Japonia. Państwa duże obszarowo mają sieć niezbyt gęstą, ale właśnie w nich znajdują się najdłuższe trasy (np. linia transsyberyjska w Rosji). Równocześnie państwa te posiadają niewielki odsetek linii zelektryfikowanych (wyjątkiem jest Rosja). Państwa słabo rozwinięte nie posiadają sieci kolejowej (np. Niger, Somalia) lub jest ona fragmentaryczna. Na ogół łączy miejsca wydobycia surowców z portami.
Transport kolejowy odgrywa dużą rolę przy przewozie ładunków masowych (np. węgla, rud metali) na duże odległości. W państwach wysoko rozwiniętych pełni jednak rolę drugoplanową w stosunku do transportu samochodowego, zarówno przy przewozie towarów, jak i pasażerów.
Linie kolejowe w państwach wysoko rozwiniętych są w ostatnim czasie modernizowane, aby mogły służyć bardzo szybkim pociągom pasażerskim. Tego typu pociągi jeżdżą dziś we Francji (TGV) i Japonii (Hikari), gdzie powstały pierwsze superszybkie linie kolejowe. Rozpoczęła się także budowa tego typu linii kolejowych w innych państwach Europy Zachodniej.
Specyficzną odmianą transportu kolejowego jest miejska komunikacja tramwajowa oraz metro (miejska kolej podziemna).
Transport samochodowy jest dzisiaj najlepiej rozwiniętym rodzajem transportu lądowego. Dzieje się tak dlatego, że jest to transport szybki i umożliwia dostawę towaru bezpośrednio do odbiorcy (od drzwi do drzwi). Wadą jest stosunkowo mała masa przewozu oraz duża szkodliwość dla środowiska. Transport samochodowy jest niezastąpiony na krótkich i średnich dystansach.
Liczba samochodów osobowych na świecie przekracza 460 mln, samochodów ciężarowych jest prawie 150 mln. Zdecydowanie najwięcej samochodów użytkowanych jest w Stanach Zjednoczonych. Największymi producentami samochodów osobowych na świecie są: Japonia, USA, Niemcy i Francja.
Drogi kołowe w wybranych państwach
Państwo Drogi kołowe w tys. km Gęstość sieci w km/100 km2 Belgia 144 472 Francja 965 175 Holandia 120 289 Japonia 1142 302 Niemcy 651 182 Polska 371 119 Rosja 932 55 USA 6296 64
Stany Zjednoczone są państwem, które posiada zdecydowanie największą ilość dróg kołowych, państwa Europy Zachodniej i Japonia mają natomiast największą gęstość sieci dróg kołowych. Należy także zauważyć, że w każdym państwie najgęstsza sieć dróg występuje w aglomeracjach miejskich. W państwach wysoko rozwiniętych najważniejszą rolę w drogowej sieci komunikacyjnej pełnią autostrady. Koszt ich budowy i eksploatacji jest bardzo duży, z tego względu stać na nie tylko państwa bogate. Najwięcej autostrad zbudowano w Stanach Zjednoczonych, Japonii oraz w Europie Zachodniej.
Transport specjalny (przesyłowy) obejmuje wszelkiego rodzaju transport rurociągowy (ropociągi, gazociągi, wodociągi), taśmociągowy oraz sieć energetyczną przesyłającą energię elektryczną. Transport rurociągowy jest najtańszy przy przesyłaniu towarów płynnych i gazowych. Ma jednak wiele wad. Jedną z nich jest możliwość przesyłania tylko jednego konkretnego rodzaju towaru. Towar przesyłany rurociągami można też w dość łatwy sposób ukraść. Najdłuższą sieć ropociągów i gazociągów posiadają Stany Zjednoczone, Rosja i Kanada. Niezwykle ważnym dla ludności rodzajem transportu przesyłowego jest dostarczanie wody pitnej przez sieć wodociągów.
Specyficzną odmianą transportu specjalnego jest przesyłanie energii elektrycznej liniami przesyłowymi napowietrznymi lub podziemnymi. W czasie przesyłania nieuniknione są straty energii elektrycznej. Mogą one być minimalizowane przez zwiększanie napięcia elektrycznego. Dzisiaj na świecie powszechnie stosuje się linie przesyłowe o napięciu 750 kV.